لامپ‌ها به عنوان یکی از مهمترین ترین ابزارهای روشنایی در زندگی روزمره ما نقش مهمی ایفا می‌کنند. از چراغ‌های کوچک خانگی تا نمایندگان بزرگترین روشنایی در ساختمان‌ها و فضاهای عمومی، انواع مختلفی از لامپ‌ها وجود دارند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارا هستند. در این مقاله، به بررسی انواع لامپ‌ها از چمله لامپ‌های ال ای دی و کاربردهایشان خواهیم پرداخت.
۱. لامپ‌های فیلامنتی: لامپ‌های فیلامنتی یکی از قدیمی‌ترین انواع لامپ‌ها هستند. در این لامپ‌ها، یک فیلامنت نازک تنگستن به طور معمول درون یک لوله شیشه‌ای قرار دارد. با عبور جریان الکتریکی از فیلامنت، جریان الکتریکی حرارت تولید می‌کند و فیلامنت به سرعت گرم می‌شود و نور تولید می‌کند. لامپ‌های فیلامنتی به دلیل ظاهر زیبا و روشنایی گرم و دلنشینی که ایجاد می‌کنند، در دکوراسیون داخلی و مکان‌هایی که به روشنایی گرم نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لامپ فیلامنتی یا همان لامپ رشته‌ای یک نوع لامپ الکتریکی است که بر اساس اصل رشته‌ای عمل می‌کند. در این نوع لامپ، رشته‌ای از فلز تنک و مقاوم به نام فیلامنت بین دو قطب قرار دارد و با عبور جریان الکتریکی از این رشته، فیلامنت گرم می‌شود و نور تولید می‌کند.
فیلامنت در لامپ فیلامنتی معمولاً از توریوم، ولفرام یا تنگستن تشکیل شده است. این فلزها به دلیل خواص خاص خود مانند دمای ذوب بالا و مقاومت برقی مناسب برای ساخت فیلامنت استفاده میشوند.
هنگامی که جریان الکتریکی از رشته‌ای از فیلامنت عبور می‌کند، انرژی الکتریکی به حرارت تبدیل می‌شود و فیلامنت به دمای بالایی می‌رسد. در این حالت، فیلامنت شروع به تابیدن می‌کند و نور را تولید می‌کند. طول موج نور تولید شده بستگی به ماده فیلامنت و دمای آن دارد.
لامپ‌های فیلامنتی در گذشته بسیار رایج بودند، اما به دلیل مصرف بالای انرژی و کارایی پایین، به تدریج توسط لامپ‌های کم مصرف و LED جایگزین شده‌اند. با این حال، لامپ‌های فیلامنتی هنوز در برخی محصولات دکوراتیو و روشنایی به دلیل ظاهر خاص و دمای رنگ دلخواه استفاده میشوند.
لامپ فیلامنتی
۲. لامپ‌های فلورسنت: لامپ‌های فلورسنت از فناوری متفاوتی نسبت به لامپ‌های فیلامنتی استفاده می‌کنند. در این لامپ‌ها، یک لوله شیشه‌ای حاوی گاز فلورسنت و الکترودها در دو سر آن قرار دارد. با عبور جریان الکتریکی از گاز، الکترودها گرم میشوند و برانگیختگی مولکول‌های گاز را تحریک می‌کنند. این عمل باعث تولید نور فلورسنت در لوله می‌شود. لامپ‌های فلورسنت به دلیل مصرف کمتر انرژی و عمر طولانی‌تر، در مکان‌هایی که نیاز به روشنایی مداوم و مصرف کمتر انرژی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند دفاتر، فروشگاه‌ها و ساختمان‌های صنعتی.
لامپ‌های فلورسنت
لامپ‌های LED
لامپ‌های LED (Light Emitting Diodes) از فناوری نورپردازی پیشرفته‌تری نسبت به سایر انواع لامپ‌ها استفاده می‌کنند. در این لامپ‌ها، نور توسط دیودهای الکترولومینسانت تولید می‌شود. LED ها، با عبور جریان الکتریکی از یک نیمه رسانا، نور تولید می‌کنند. از مزیت‌های لامپ‌های LED میتوان به مصرف کمتر انرژی، عمر طولانی، سطوح روشنایی قابل تنظیم و عدم تولید حرارت زیاد اشاره کرد. به علت این مزیت‌ها، لامپ‌های LED در بسیاری از مکان‌های روشنایی استفاده میشوند، از جمله منازل، دفاتر، فضاهای عمومی، نمایشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی.
انواع لامپ های ال ای دی
ال ای دی DIP:
DIP (DUAL IN LINE PACKAGE) از لحاظ ظاهری دارای دو پایه مثبت و منفی بلند ، و در مدل های اولیه لامپ ال ای دی و تابلو روان استفاده می گردد.
ال ای دی SMD:
اس ام دی با حذف پایه های DIP دارای ابعاد کوچکتر همچنین افزایش بهره نوری، توان مصرفی، کیفیت نور خروجی و طول عمر را به همراه داشته است فناوری SMD کارایی و دوام بالایی برای لامپ های ال ای دی دارند. لامپ های SMD از لحاظ رنگ های متنوع، وضوح بالا و زاویه دید بزرگتری دارند در مصرف برق صرفه جویی می کنند.
ال ای دی COB:
فناوری COB به این صورت است که قسمت های مختلف ال ای دی مانند مدار، لایه فلوئورسنتی و سیم ارتباطی COB(CHIP ON BOARD) همگی بر روی یک برد ساخته میشوند. تفاوت آن با SMD در تمرکز نور خروجی و حجم فضای اشغالی است.این لامپ مجهز به چیپ قدرتمندی هستند از ویژگ های این لامپ ها شار نوری بالا با مصرف انرژی کم است که این ویژگی باعث شده تا از این لامپ ها در نمایشگر گوشی های هوشمند استفاده شود. این لامپ ها منابع نوری کوچک وهمراه با طول عمر بالا هستند.
تکنولوژی COB بدان معناست که قسمت های LED مختلف از جمله مدار، لایه فلوئورسنتی و سیم ارتباطی همگی در مدار چاپی ساخته می شوند.
ال ای دی MCOB:
لامپ MCOB :MCOB (MULTI CHIP ON BOARD) قرار گیری چند COB به صورت مجتمع روی یک برد.
ال ای دی : Light Emitting Diode، دیود نورافشان یا دیود نورانی است که کاربرد وسیعی نیز درمصارف خانگی و صنعتی دارند. در مراجع گوناگون، دیود گسیل نور و دیود نور دهنده نیز نامیده می شوند. یک قطعه الکترونیکی که در دسته دیود ها قرار می گیرد ، دیود یک قطعه یکسو کننده جریان است ، مشهور است برای اولین بار در سال 1976 توسط TOMAS P.PEARSALL ساخته شده و در سال 1979 آقای SHUJI NAKAMURA موفق به تولید ال ای دی آبی رنگ شد و جایزه نوبل دریافت کرد.
لامپ-ال-ای-دی
لامپ متال هالید
یکی از پرکاربردترین لامپ ها، لامپ متال هالید، نسل پیشرفته لامپ های جیوه ای است، بنابراین ساختار و روش کار یکسانی دارند. این لامپ دارای دو حباب (دیوار) می باشد. حباب بیرونی وظیفه محافظت از حباب داخلی را برعهده دارد، بنابراین این لامپ به مادۀ فلورسانس در حباب داخلی خود احتیاج ندارد. جنس این حباب کوارتز یا سرامیک می‌باشد. این نوع لامپ ها در محدوده توان 20 تا 2000 وات تولید می شوند. لامپ ها با توان متوسط (150-250-400) برای روشنایی سالن های کارخانه و لامپ‌ها با توان بالا در کاربردهایی نظیر استادیوم های ورزشی، روشنایی خیابان ها، و یا محیط های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مزایای این لامپ ها میتوان به بازدۀ خوب، عمر زیاد و امکان استفاده در مکان هایی که نور اهمیت به سزایی دارد.
لامپ متال هالید
نتیجه‌گیری: لامپ‌ها با تنوع طیف گسترده‌ای از انواع و فناوری‌ها، به ما امکان می‌دهند تا به صورت مناسب و با توجه به نیازهای مختلف، از روشنایی بهره‌برداری کنیم. از لامپ‌های فیلامنتی برای روشنایی گرم و دلنشین، لامپ‌های فلورسنت برای صرفه‌جویی در انرژی، لامپ‌های هالوژن برای روشنایی قوی و عمر طولانی و لامپ‌های LED برای مصرف کمتر انرژی و عمر بیشتر استفاده می‌شود. با انتخاب صحیح لامپ‌ها، می‌توانیم هم مصرف انرژی را کاهش داده و هم روشنایی مطلوب را برای محیط‌های مختلف فراهم کنیم.
